Ders Öğretim Planı
Dersin KoduDersin AdıDersin TürüYılYarıyılAKTS
TDE4012019143ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ-IZorunlu473
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Amacı
Modern Türk yazı dillerinin ortaya çıkışını incelemek, Batı Türkçesi içerisinde bulunan Azeri Türkçesinin ve edebiyatının teşekkülünü ele almak ve Modern Azeri (Güney ve Kuzey) edebiyatının belli başlı zirve şahsiyetlerini eserleriyle birlikte değerlendirmek.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Abdulkadir ÖZTÜRK
Öğrenme Çıktıları
1Türk dilinin tarihi gelişimi bilgisi
2Modern Türk şivelerini tasnif edebilme
3Azerbaycan coğrafyasının tarihi, siyasi ve kültürel hayatını inceleyebilme
4Modern Azerbaycan Türkçesinin genel özelliklerini söyleyebilme
5Modern Azerbaycan edebiyatının ilk temsilcilerini söyleyebilme
6Modern Azerbaycan edebiyatının ilk temsilcilerini karşılaştırabilme
7Modern Azerbaycan edebiyatının ilk örneklerini inceleyebilme
819. yy sonu ile 20. yy. başlarında Azerbaycan basınının rolünü kavrayabilme
920. yy. başlarında ortaya çıkan fikir akımlarını karşılaştırabilme
10Kril ve Arap harfli metinleri Latin harflerine aktarabilme
Öğrenim Türü
İkinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Türk dilinin tarihi gelişimi, Modern Türk şiveleri, Azerbaycan coğrafyası ve siyasi tarihi, Modern Azerbaycan Türkçesi ve edebiyatı, Modernleşmenin ilk temsilcileri ve eserleri
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
HaftaTeorikUygulamaLaboratuvar
1Dersin tanıtımı: Kapsamı, önemi ve kurallar Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları)
2Türk Dilinin Tarihi Dönemleri, Tarihî Türk Şiveleri, Yeni Türk Dili Dönemi Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları)
3Modern Türk Şivelerinin Oluşumu (Tarihe Genel Bir Bakış ve XIX-XX. yy.) Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları)
4XIX-XX. Yüzyıllarda Azerbaycan (Tarihî, siyasî, kültürel hayat), Özel terimler: “Azerbaycanca” Akpınar, Yavuz, Azerî (Azerî Türkçesi, Azerî Edebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, 1977, s. 254-264
5Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı (Ana hatlarıyla dil tarihi, Halk Ede., Klasik Ede.) Akpınar, Yavuz, Azerî (Azerî Türkçesi, Azerî Edebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları,
6Modern Azerbaycan Türkçesi’nin Genel Özellikleri I -XIX. yy Azerbaycan Edebiyatında Modernleşme Okuma (d. s. 44-69)
7Ahundzade [Eserleri: Temsilât; Hacı Kara, Mösyö Jordan] (Alfabe tasarı, fikirleri, tenkitleri, edebiyat hakkındaki düşünceleri, etkileri) Okuma (d. s. 44-69)
8Ara sınav
9Diğer Şahsiyetler: İsmail Bey Kutkaşınlı, S. A. Şirvanî, Kasım Bey Zakir, A. Bakuhanlı, M. Şefi Okuma (d. s. 44-69)
10- Azerbaycan Matbuatının Doğuşu: (XIX-XX. yy): H. M. Zerdabî, Ekinçi, Ziya, Ziya-yı Kafkasiye, Keşkül Okuma (d. s. 89-100)
11Kaspi, Şark-i Rus, Hayat, Füyuzat, İdşad, Tekamül, Açık Söz, Şelale vs. gazete ve dergileri Okuma (d. s. 89-100)
12XX. yy. başlarında Azerbaycan’da Siyasi Hayat, Fikir Hareketleri ve Temsilcileri (İslâmcılık, Türkçülük, Batıcılık, Sosyalizm, Komünizm), Hüseyinzade Ali Bey, A. Ağaoğlu, M. E. Resulzade. N. Nerimanof Okuma (d. s. 89-100)
13-Celil Memmedguluzade I: Molla Nesreddin (Dergisi) Ölüler, Okuma (d. s.35-74)
14Celil Memmedguluzade II Anamın Kitabı, Hikayeleri Okuma (d. s.35-74)
15Kril harfli metinler okuma: metinleri tahlil etme Okuma (d. s.35-74)
16Final Sınavı
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Genel Eserler: a. Güngör, Erol: Tarihte Türkler, Ötüken Yayınevi b. Köprülü, Ord. Prof. M. Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, Yayınlayanlar: Dr. Orhan F. Köprülü, Nermin Pekin, [2. bs.], İstanbul, Ötüken Yayınevi, 1980, XXIV- 437+2 s. c. Togan, Zeki Velidi, Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, 2.bs., İstanbul, 1981, XII+696 s. (Enderun Yayınevi) d. Akpınar, Yavuz, AzerîEdebiyatı Araştırmaları, İstanbul, Dergâh Yayınları, 1994, 512 s. KİTAP VE MAKALELER: Akpınar, Yavuz, "Gaspıralı'nın Türk Diline Bakışı", Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, 2ğ, Sayı: 12/1, s. 385-408 Akpınar, Yavuz, "İsmail Gaspıralı'nın Fikrîve EdebîEserleri", Yüzyılda Gaspıralı'nın İdealleri. Bildiriler. Yayına Hazırlayan: Cezmi Bayram, İsmail Türkoğlu, Filiz Baloğlu, İstanbul, Türk Yurdu Yayınları, 2ğ, s. 63-93 Akpınar, Yavuz, Azerî(AzerîTürkçesi, AzerîEdebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, 1977, s. 254-264 Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Benningsen, A., C. Le Mercier Quelquejal, Stepte Ezan Sesleri, Sovyet Rejimi Altındaki İslâmın 400 Yılı (L'İslam en Union Soviétique), Çev. Nezih Uzel, İstanbul, 1981, Selçuk Yayınları, XXV+309 s. Cirtautas, İlse Laude, Son Elli Yılda EdebîÖzbekçenin Gelişmesi Üzerine, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, 1976, s. 77-92 Kurat, Akdes Nimet, “Kazan Türklerinin “MedenîUyanış” Devri" (1917 Yılına Kadar), DTCF Dergisi, Ankara, Temmuz-Aralık 1966, XXIV. c., Sayı: 3-4, s. 95-194 Kurat, Akdes Nimet, “Rus Hakimiyeti Altında İdil-Ural Ülkesi”. (Eski Kazan Hanlığı ve Başkurt İli, XIX. yy'a Özkan, Dr. Nevzat, Türk Dünyası. Nüfus, Sosyal Yapı, Dil Edebiyatı, Kayseri, Geçit Yayınları, 1997 VIII+416 s. Türk Lehçeleri ve Şiveleri, Türk Dünyası El Kitabı, 2.bs., 2. c.: Dil-Kültür-Sanat, Ankara, 1992, s. 59-292 (Türk Kültürünü Araştırma Ensititüsü Yayınları) Türk Milletinin Dili, R. R. Arat, s. 59-68; Eski Türkçe, Şinasi Tekin, s. 69-119; Batı Türkçesi, F. K. Timurtaş, s. 120-145; Osmanlıca, Muharrem Ergin, s. 146-196; Türkiye Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 197-210; Doğu Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 211-215; Kuzey Türkçesi, Ahmet Temir, s. 216-223; Türk Şivelerinin Tasnifi, R. R. Arat-Ahmet Temir, s. 224-247; Türkçecilik Cereyanının Tarihi, F. K. Timurtaş, s. 248-258; Türklerde Yazı ve Alfabeler, M. Ergin, s. 259-289; Türk Lehçeleri, Ahmet Temir, s. 290-292 Yüce, Nuri, “Türk Dili ve Lehçeleri”, [Türk maddesi] İslam Ansikilopedisi, 12/1. c., s. 456-468 Zenkovsky, Prof. Serge A., Rusya'da Pantürkizm ve Müslümanlık, Çev.: Prof. Dr. İzzet Kantemir, İstanbul, 1983, xv+264 s. (Üçdal Neşriyat)
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
Yarıyıl (Yıl) İçi EtkinlikleriAdetDeğer
TOPLAM0
Yarıyıl(Yıl) Sonu EtkinliklerAdetDeğer
TOPLAM0
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri60
TOPLAM100
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav111
Final Sınavı111
Bütünleme Sınavı111
Derse Katılım7214
Bireysel Çalışma7214
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma14228
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma14228
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)87
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

1

2

3

4

5

6

7
ÖÇ1533    
ÖÇ24453555
ÖÇ3333    
ÖÇ4333 455
ÖÇ5       
ÖÇ6       
ÖÇ7       
ÖÇ8       
ÖÇ9       
ÖÇ10       
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek
 
Ordu University Rectorate Building ,Cumhuriyet Campus , Center / ORDU / TURKEY • Tel: +90 452 226 52 00